Ngày tết hàn thực 3/3 đã sắp đến theo truyền thống mọi nhà lại chuẩn bị mâm cỗ với những món ăn không thể thiếu là bánh trôi, bánh chay để cúng ông bà tổ tiên. Vào những ngày này đặc biệt ở các tỉnh đồng bằng bắc bộ mọi người sẽ cùng thưởng thức một đĩa bánh trôi, bánh chay ta như cảm nhận được nhân tình thế thái. Nhiều người còn truyền tai nhau rằng, ăn bánh trôi bánh chay vào ngày này để ôn lại những chuyện xưa cũ, chuyện một thời đã xa của dân tộc, của các thành viên gia đình và nhớ về cha ông.
Một số món ăn để cúng vào ngày tết hàn thực không thể thiếu được trên mâm cỗ đó là
1. Bánh trôi và bánh chay
Những đĩa bánh trôi, bánh chay các bà nội trợ có thể tự làm hoặc mua nhưng chúng phải được làm bằng gạo nếp cái hoa vàng kết hợp cùng đỗ xanh, đường mật tạo để tạo nên loại bánh thơm ngon, dâng lên bàn thờ tổ tiên.
Do Tết Hàn thực có ý nghĩa là mọi nhà ăn đồ lạnh nên vào ngày này các gia đình không thể thiếu những đĩa bánh trôi, bánh chay. Đây là những món ăn mang đặc trưng mang cả hương vị thanh trong của đất trời.
Nói về con số bát bánh trôi và bánh chay phải là 5 hoặc 3 bởi vì cha ông ta quan niệm số lẻ là số tâm linh. Người ta thắp hương cũng thường thắp 1 nén hoặc 3 nén, 5 nén chứ ít khi thắp số chẵn.
Ngoài bánh trôi và bánh chay, các gia đình cũng có thể mua thêm hoa quả và các thứ bánh trái khác tùy tâm. Sau khi bày lễ lên ban thờ, các gia đình thường thắp hương và khấn gia tiên theo Bài cúng Tết Hàn Thực được lưu truyền từ xưa đến nay. Bên cạnh bánh trôi bánh chay, các gia đình có thể cúng thêm 1 đĩa ngủ quả tươi và một ly nước sạch.
2. Hương, hoa, trầu cau
Trong lễ cúng dù to hay nhỏ, người Việt đều không thể thiếu nén hương, hoa tươi và trầu cau để trên ban thờ. Do vậy, vào ngày Tết Hàn thực, mâm cúng cũng sẽ không thể thiếu những thứ này.
Mâm ngũ quả là 5 loại quả đúng mùa có màu sắc khác nhau như màu xanh, đỏ, vàng, tím… để đại diện cho ngũ hành. Hoặc nếu đơn giản hơn, gia đình có thể chỉ bày biện 1 đĩa quả tươi thành tâm là được.
3. Ly nước sạch
Theo nhiều người thì ly nước sạch biểu hiện cho tâm của gia chủ. Tâm của gia chủ có thanh tịnh như nước không chứ không phải ly nước đó cúng để cho Phật hay tổ tiên uống.
Dù là cúng Phật hay cúng gia tiên và không chỉ trong Tết Hàn thực mà trong mọi lễ cúng khác, thứ không thể thiếu trên bàn thờ là 1 ly nước sạch
>>> đọc thêm thông tin: nấu cỗ tân gia tại nhà ở hà nội
Từ xa xưa, mỗi khi đến dịp mùng 3 tháng 3 tới, nhân dân ta thường có phong tục không nhóm lửa, chỉ ăn đồ nguội. Do đó, ngày này được gọi là "Tết Hàn thực". Chỉ còn vài ngày nữa là đến tết hàn thực rồi, bạn hãy chuẩn bị cho gia đình mình những mâm cỗ cúng đầy đủ nhất để cúng cha ông tổ tiên theo đúng truyền thống dân tộc.
